Over

Wat is LitLab?

LitLab is een digitaal laboratorium voor literatuuronderzoek op de middelbare school. Door middel van digitale experimenten kunnen bovenbouwleerlingen proeven van academisch onderzoek naar de Nederlandse literatuur in brede zin: van Middelnederlandse verhalen tot hedendaagse popmuziek. Daarnaast zijn er leesclubs waarin leerlingen leren de boeken die ze lezen vanuit onderzoeksvragen te bespreken. De lessen sluiten aan bij recent academisch onderzoek en richten zich voor nu op het gebruik van digitale methoden en collecties die voor iedereen toegankelijk zijn. Voor leerlingen die verder willen werken in die lijn, is er hulp bij het schrijven van een profielwerkstuk. Zo vormt LitLab een schakel tussen leerlingen, docenten en onderzoekers. LitLab werd ontwikkeld aan de Universiteit Utrecht maar is het resultaat van samenwerkende onderzoekers van verschillende universiteiten.

Waarom LitLab?

LitLab is een antwoord op een aantal lacunes in het schoolvak Nederlands die in de afgelopen jaren vastgesteld werden. Docenten bleken grote behoefte te hebben aan onderwijsmateriaal dat verband legt tussen het schoolvak Nederlands en de wetenschappelijke bestudering van de Nederlandse taal en cultuur, en leerlingen een onderzoekende houding aanleert. Het laboratorium beoogt bestaande methoden te verrijken en aan te vullen met een reeks enthousiasmerende en wetenschappelijk geïnspireerde opdrachten die de leerlingen tot literatuuronderzoekers maakt. Er bleek ook behoefte aan domeinoverstijgend onderwijs. Daarom sluit LitLab weliswaar vooral aan op het examendomein ‘Literatuur’, maar betrekt in de proefopstellingen ook leerdoelen uit de andere subdomeinen van het schoolvak Nederlands. Zo is het laboratorium een ruimte waarin leerlingen tegelijkertijd lees-, schrijf-, en argumentatievaardigheden ontwikkelen én vakinhoudelijke kennis opdoen.

Hoe kan LitLab gebruikt worden?

De proeven en leesclubs zijn bedoeld als extra’s naast verplichte eindexamenprogramma’s, en dragen bij aan de drie subdomeinen van het domein literatuur, namelijk literaire ontwikkeling, literatuurgeschiedenis en literaire begrippen. Voor leerlingen die een profielwerkstuk op het terrein van de Nederlandse literatuur willen maken, kunnen met name de proeven een goede voorbereiding vormen. Op de site worden per proef concrete suggesties voor onderwerpen van die profielwerkstukken gedaan. Zie voor meer details over het gebruik van de proeven de docentenhandleidingen.

Wat is het Veldwerk?

Het Veldwerk biedt een inleiding tot het wetenschappelijke veld van de letterkunde voor studenten die een premaster volgen ter voorbereiding op een Educatieve Master Nederlands. Op deze site verrichten zij ‘Veldwerk’ in de Nederlandse literatuur via een reeks opdrachten die per ‘Veld’ gelijk staan aan een studiebelasting van ongeveer 20 uur, exclusief de tijd die nodig is voor een zelfstandig afsluitend onderzoek. Aan de hand van drie thematische velden, Emoties, Auteurschap en Toekomstliteratuur, leren studenten zo wetenschappelijk onderzoek te doen op het terrein van de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Stapsgewijs benaderen ze de verschillende thema’s en werken ze naar een zelfstandig kleinschalig onderzoek toe.

Het Veldwerk werd ontwikkeld door Marieke Winkler, Feike Dietz, Tessa van de Warenburg en Evelien van Nieuwenhoven. Deze samenwerking tussen de Universiteit Utrecht en de Open Universiteit vond plaats binnen de context van de premastermodule ‘Lange lijnen in de literatuur: Inleiding in de Nederlandse literatuurgeschiedenis’. De ontwikkeling kwam tot stand dankzij steun van Duurzame Geesteswetenschappen.

Deze modules zijn primair ontwikkeld met het oog op premasterstudenten die geen wetenschappelijke vooropleiding hebben gedaan, maar kunnen ook (gratis en open access) gebruikt worden in andere premastertrajecten of wetenschappelijke opleidingen. Om niettemin een scheiding te maken tussen deze verschillende doelgroepen, is het Veldwerk niet opgenomen in het reguliere menu van LitLab, en andersom is het materiaal van LitLab niet direct gekoppeld aan het Veldwerk. Docenten die willen werken met het materiaal, kunnen het wachtwoord voor het antwoordmodel opvragen via info@litlab.nl.

Hoe geef ik feedback op de site?

Hebt u gewerkt met LitLab in uw lessen? Dan horen we graag uw ervaringen en feedback via info@litlab.nl.

FAQ

Jazeker! We nodigen onderzoekers nadrukkelijk uit om een proef of leesclub te schrijven op basis van hun werk. Lees onze Schrijfhandleiding voor onderzoekers en neem contact op voor meer informatie.

Jazeker! U kunt een handleiding lezen op de docentenpagina.

Bij ons! Neem contact op en wij zullen je zo goed mogelijk proberen te helpen.

Contact

Vragen of opmerkingen? Stuur een e-mail naar info@litlab.nl.

Colofon

De redactie van LitLab bestaat uit Feike Dietz, Linda Ackermans, Lucas van der Deijl en Tessa van de Warenburg. Els Stronks is de initiatiefnemer van LitLab en leverde jarenlang belangrijke bijdragen als redactielid. Daarnaast hebben Linda van der Voort, Sara Koops, Luke Schouwenaars en Nelleke Bogaard als stagiaires en Anneroos Schoeman als medewerker bijdragen geleverd aan de ontwikkeling van LitLab.

Het Veldwerk is ontwikkeld door Marieke Winkler, Feike Dietz, Tessa van de Warenburg en Evelien van Nieuwenhoven.

De Onderzoeksstappen (in ontwikkeling) zijn ontwikkeld door Sarah Beeks en Evelien van Nieuwenhoven.

Verder heeft een aantal studenten, onderzoekers, docenten of docenten-in-opleiding in samenwerking met de redactie het volgende materiaal ontwikkeld: