Op de foto hierboven, uit 2014, zie je Frans Timmermans die toen voor Nederland minister van Buitenlandse Zaken was. Je ziet hem deelnemen aan een iftar, dat is de maaltijd waarmee moslims ’s avonds het vasten van overdag beëindigen tijdens de Ramadan. Deze iftar was in het Hilton hotel in Amsterdam. Omdat die avond het Nederlandse voetbalelftal tegen Argentinië speelde, in de halve finale van het WK voetbal, was de zaal voor de gelegenheid helemaal oranje verlicht.

De foto werd door het ministerie van Buitenlandse Zaken gemaakt omdat Ramadan een feest is dat steeds meer Nederlanders vieren, terwijl er ook veel Nederlanders zijn die de Ramadan nog niet kennen.

In dit Staaltje lees je twee teksten waarin dat verschil – Nederlanders die Ramadan wel vieren, en Nederlanders die dat niet doen – een rol speelt. Je gaat bekijken hoe die teksten, net als de foto met Timmermans, mensen die in Nederland wonen informatie over de Ramadan geven en zo bij de Ramadan betrekken. Tekst 1 is van de hoofdredacteur (=baas) van Nu.nl. Tekst 2 is van de Amsterdamse stadsdichter Gershwin Bonevacia.

De twee teksten en de opdrachten erbij gaan je helpen om te zien hoe deze teksten verschillen aanbrengen tussen groepen mensen. Je gaat vooral letten op woorden en zinnen die mensen ‘groeperen’. De schrijvers delen de mensen die beschreven worden in verschillende groepen in. In dit Staaltje leer je te herkennen hoe die groepen overlappen, of juist van elkaar verschillen. En kijk je waar jij als lezer zit, als het om die groepen gaat.

Tekst 1: hoofdredactioneel bericht NU.nl

Op zondag blikt hoofdredacteur Gert-Jaap Hoekman terug op de week van NU.nl. Deze week: waarom we zaterdag een apart blok over de ramadan op de voorpagina plaatsten.

Het was een vergadering zoals we die vorig jaar ook hadden. En het jaar ervoor. Met mensen die geen verstand hebben van het onderwerp. Dus bleef het stil na het stellen van die ene vraag: wanneer begint de ramadan eigenlijk? Je moet weten, we hebben een klein trauma op dat gebied. Heel lang vond je überhaupthoe dan ook geen bericht over de ramadan op NU.nl. Een paar jaar geleden schreven we dat de vastenmaand was begonnen, terwijl dat nog niet zo was.

Het is ook een puzzel wanneer die begint. Het is afhankelijk van de stand van de maan. Maar dat mag geen excuus zijn. Pas veel later beseften we: als het voor ons moeilijk is, zijn er vast ook moslims in Nederland die niet weten wanneer de vastenmaand begint. Waarom helpen we die niet?

Een aparte rubriek met trends en tips

Vrijdag brachten we daarom een verhaal waarin we het uitleggen. Zaterdag hadden we een aparte rubriek op onze voorpagina met verhalen over de ramadan. Met de laatste trends en tips voor hoe je het vasten verstandig aanpakt. Sommige bezoekers vroegen zich af waarom we dit doen. “Nederland is toch een christelijk land? Waarom geeft u niet meer informatie over Pasen?”

Ook rond christelijke feestdagen vind je op NU.nl tips en uitleg. Maar een apart blok is er inderdaad niet. Dat doen we omdat er over de ramadan nog veel onduidelijk is. Dat bleek ook uit een onderzoek van Motivaction uit 2016. Veel mensen denken dat het altijd in juni is en dat moslims wel water mogen drinken tijdens het vasten. ‘Ramadan’ was vrijdag de meest gezochte term op Google. Dat zegt ook genoeg.

Bijna één miljoen moslims in Nederland

NU.nl is er voor iedereen. Er wonen bijna één miljoen moslims in Nederland. Dus het is ook niet meer dan logisch dat we stilstaan bij zo’n belangrijke maand. Voor de mensen die vasten, maar ook voor iedereen die iemand kent die dat doet. Vrijdagavond kreeg ik een appje van een collega van de salesafdeling van ons bedrijf DPG. “De nieuwe maan is er, morgen begint ramadan.” Heel fijn, maar idealiter heb ik die kennis ook gewoon op de redactie.

Bron: https://www.nu.nl/blog/6192774/waarom-ramadanaandacht-nederland-is-toch-christelijk.html?redirect=1.

Tekst 2: gedicht van Amsterdamse stadsdichter Gershwin Bonevacia

Om het getik van horloges,
om te ruilen voor het geklop van het hart.
Om inkeer, bezinning en bewustwording.

Om bij het gezicht van de zonsondergang stil te staan.
Om 31 dagen, afhankelijk van de stand van de maan,
gedurende de dag even niks, voor bestaan.

Om de maag te laten rusten, maar de geest te voeden.
Om het ego in zijn achteruit te zetten.
De lusten ook.

Om het zuiveren van de imperfectiesonvolmaaktheden
van het morele karakter.
Om dichterbij te komen, door open te staan.

Om de mensen die na het vasten
helaas nog steeds vasten.

Omdat de iftar als een duizendbladerige lotussoort waterlelie
het begin is van innerlijke groei.

Om als schilders van de wind, vanaf de dominante hemel
tot de grond onder onze voeten, verbonden te zijn.

Zei Hichameen groot kenner van de islam, een geleerde, op de vraag:
‘Waarom vast je vandaag?’

Gershwin Bonevacia

Bron: https://slaa.nl/stadsdichter-gershwin-bonevacia/stadsgedicht-ramadan-mubarak/.

1. Je hebt beide teksten gelezen. Schrijf nu kort op, of bespreek met een medeleerling en maak samen aantekeningen van dat gesprek:

wat vond je ervan?
wat was er nieuw voor je, wat begreep je misschien nog niet zo goed?
staan er in deze twee teksten dingen die jij niet wist over de Ramadan?

We bekijken eerst wat woorden die je moet kennen om de teksten te begrijpen.

Ken je de volgende begrippen/woorden die in tekst 1 worden genoemd? Zoek ze anders op.
– trauma
– vastenmaand
– rubriek
– idealiter
– inkeer
– bewustwording
Het gedicht, tekst 2, kun je lezen als een antwoord op een vraag. Op welke vraag geeft het gedicht antwoord?

Tekst 1 is geschreven vanuit het we-perspectief. Wat kom je te weten over deze ‘we’ door het zinnetje: ‘Pas veel later beseften we: als het voor ons moeilijk is, zijn er vast ook moslims in Nederland die niet weten wanneer de vastenmaand begint.’?
Voor wie schrijven deze ‘we’ precies de pagina’s over de Ramadan op Nu.nl? Door welk stukje uit tekst 1 kom je dat te weten?
En voor wie schrijven deze ‘we’ tekst 1, met hun uitleg over de reden waarom ze die pagina’s over de Ramadan op Nu.nl maken? En door welk stukje uit tekst 1 weet je dat?
Wie is de ‘je’ in de laatste regel van tekst 2? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk!
Voor wie is tekst 2 geschreven, en hoe weet je dat?

Kijk nog eens naar je antwoorden op vraag 4, 5 en 6. Pak nu een stuk papier, en teken daarop (met cirkels):
- door, over en voor wie tekst 1 geschreven is. Maak cirkels voor wie de tekst schrijft, over wie de tekst gaat, en voor wie de tekst geschreven is.
- waar zit jij in die cirkels?
- wat vind je ervan dat de ‘we’ uit de tekst zich zo tot bepaalde lezersgroepen richten?

Kijk nog eens naar je antwoorden op vraag 7 en 8. Teken ook nu weer op papier:
- een cirkel of cirkels voor lezersgroepen voor wie tekst 2 gemaakt is, en door wie er wordt gesproken.
- waar zit jij in die cirkels?
- wat vind je van de manier waarop deze tekst groepen vormt?

Ben je iets over het vieren van de Ramadan in Nederland te weten gekomen dat je nog niet wist door te kijken naar de manier waarop tekst 1 en 2 groepen maken van schrijvers, lezers, en mensen die beschreven worden?

Kijk nu nog eens naar de foto van Frans Timmermans: voor wie zou het ministerie van Buitenlandse Zaken deze foto van deze maaltijd hebben gemaakt, en gepubliceerd? En waarom denk je dat?

Feedback