Spelregels
In deze leesclub discussieer je met een groepje van 4 tot 6 lezers over Hoe ik talent voor het leven kreeg van Rodaan Al Galidi. Je doet dat aan de hand van kaartjes met vragen over de tekst. De leesclub begint met een korte inleiding, die een van de spelers voorleest. Daarna volgen 4 rondes:
- Ronde 1 bestaat uit 5 quizvragen over de tekst. Een van de spelers leest de vragen voor en alle spelers (inclusief voorlezer) schrijven hun antwoorden op een blaadje. Na het omdraaien van de laatste vraag verschijnen de juiste antwoorden in beeld. Daarna berekent iedereen zijn score.
- Ronde 2 is een algemeen vragenrondje over de tekst: de spelers benoemen om de beurt wat ze onduidelijk vonden en proberen samen een antwoord te vinden. Als de grootste onduidelijkheden opgelost zijn, begint ronde 3.
- Degene met de meeste goede antwoorden op de quizvragen mag als eerste een kaartje van de discussievragen omdraaien van een stapel naar keuze. Hij of zij geeft antwoord op de vraag, waarna de rest mag reageren. Vervolgens kiezen de overige spelers om de beurt een kaartje van een van beide stapels. Als een discussievraag herhaalt wat eerder in het gesprek al aan bod gekomen is, mag de speler die aan de beurt is een volgende kaart omdraaien. Dit gaat zo door totdat alle kaartjes omgedraaid zijn.
- Aan het einde van de discussie komen de spelers samen tot een oordeel over de tekst. In ronde 4 geven ze een oordeel uitgedrukt in sterren en motiveren zij hun keuze.
Inleiding
‘Wat ik had ervaren, op Schiphol, in het OC en later, was dat Nederlanders tijdens hun werk hun agressie verstoppen achter een officieel soort respect. Als je die grens oversteekt met respectloos gedrag, moet je respecteren dat Nederlanders in officiële wilde beesten veranderen, die gesteund worden door andere officiële wilde beesten. (…) als een Nederlandse ambtenaar zijn geduld verliest, kan die iemands leven in een hel veranderen.’
Hoe ik talent voor het leven kreeg is een autobiografische roman van Rodaan AL Galidi. In het verhaal komt het personage Semmier Kariem aan het woord. In 1998 landt hij in Nederland, nadat hij zeven jaar over de wereld heeft gezworven. Hij is gevlucht uit Irak en zoekt een veilige plek in Nederland. Op Schiphol vinden de eerste verhoren plaats, waarna Semmier naar een opvang- en onderzoekscentrum (OC) en daarna een asielzoekerscentrum (AZC) moet. Hij procedeert jarenlang in de hoop een verblijf te krijgen. In Hoe ik talent voor het leven kreeg beschrijft Semmier deze lange periode van wachten in het AZC. Is die wachttijd menselijk? En wat doet wachten met je? Wat zijn de gevolgen van het Nederlandse asielbeleid op het leven van vluchtelingen? Hoe ik talent voor het leven kreeg laat je nadenken over actuele vraagstukken rondom migratie en asiel.
Ronde 1: Quiz
Quizvraag
1. Wat is het eerste wat Semmier doet wanneer hij op Schiphol aankomt?
2. Wat is de belangrijkste dagelijkse gebeurtenis in het AZC?
3. Na hoeveel jaar is Semmier eindelijk ‘uitgeprocedeerd’ met goed gevolg?
4. Wat betekent de vader en het kind in Bagdad voor Semmier?
5. Hoe noemt Semmier zichzelf in de slotakkoorden van het boek?
Antwoorden
- Hij spoelt zijn paspoort, zijn ticket en wat adressen door de wc.
- Het arriveren van de post.
- Negen jaar
- De vader leerde hem dingen in je hoofd te veranderen en dat hielp Semmier in het AZC.
- Een kadaver
Ronde 2: Vragenrondje
Wat vond je onduidelijk in Hoe ik talent voor het leven kreeg, wat begreep je niet zo goed? Formuleer om de beurt een vraag over de tekst en probeer samen tot een antwoord te komen.
Ronde 3: Discussie
Feest der herkenning?
Kaart 1/8 - Feest der herkenning?
Semmier heeft een lange vluchtperiode gehad, waarna hij in Nederland aankwam. Had jij eerder wel eens over zo’n vluchtverhaal gehoord of gelezen, en welke onderdelen van Semmiers verhaal waren nieuw voor je?
Kaart 2/8 - Feest der herkenning?
Semmier komt na een lange periode van vluchten aan in Nederland. Als je twee kernwoorden moest kiezen om zijn ontmoeting met Nederland en het Nederlandse systeem te beschrijven, welke zijn dat dan? Waarom kies je deze woorden?
Kaart 3/8 - Feest der herkenning?
Semmier zegt in het verhaal dat mensen die geboren worden met goede paspoorten nooit zullen weten hoe scherp de tanden van deze wereld zijn en hoe hard als ze bijten. Wat bedoelt hij volgens jou precies, en wat vind jij van deze uitspraak?
Kaart 4/8 - Feest der herkenning?
Semmier beschrijft in het boek het eindeloze wachten van asielzoekers. Hoe zou jij het psychologische effect beschrijven van dit jarenlange wachten op mensen in deze situatie?
Kaart 5/8 - Feest der herkenning?
Semmier constateert in het verhaal dat Nederland gevaarlijker is dan Irak. Wat bedoelt hij volgens jou precies, en wat vind jij van deze uitspraak?
Kaart 6/8 - Feest der herkenning?
Wat doet de beschreven behandeling van asielzoekers in de Nederlandse maatschappij met jou als lezer?
Kaart 7/8 - Feest der herkenning?
Kan het lezen van een roman als Hoe ik talent voor het leven kreeg ook een politieke functie hebben, bijvoorbeeld omdat lezers ermee een mening vormen over het Nederlandse asielbeleid? Zo ja, hoe, en zo nee, waarom niet?
Kaart 8/8 - Feest der herkenning?
Hoe ik talent voor het leven kreeg is ook een roman over bureaucratie, een bestuursvorm waarin regels en wetten boven menselijke belangen gaan. Zie jij een oplossing voor deze bureaucratie, en zo ja welke?
Feest der herkenning?
Dit was het laatste kaartje!
Stof tot nadenken?
Kaart 1/8 - Stof tot nadenken?
Semmier zegt over zijn eerste nacht in het AZC: ‘een nacht die honderden en honderden keren herhaald zou worden en mij zou veranderen’. In hoeverre vind je hem veranderd tijdens het verhaal?
Kaart 2/8 - Stof tot nadenken?
In het slot noemt Semmier zichzelf een ‘kadaver’. Wat zegt dat label over Semmiers ontwikkeling in het verhaal? Bedenk eerst met elkaar wat deze metafoor precies betekent.
Kaart 3/8 - Stof tot nadenken?
In het citaat in de inleiding wordt gesproken over de Nederlandse ambtenaren en hun woede. In hoeverre kun jij, nu je het boek gelezen hebt, dit citaat ondersteunen?
Kaart 4/8 - Stof tot nadenken?
In het verhaal van Al Galidi speelt tijd een belangrijke rol. Het ene moment is Semmier heel precies in het geven van tijdsnotaties en op andere momenten haalt hij alles door elkaar. Wat is volgens jou het verband tussen deze ‘verteltijd’ van de roman en de thema’s in het boek: het wachten tijdens de jaren die verstrijken in het AZC?
Kaart 5/8 - Stof tot nadenken?
Op verschillende momenten in het verhaal spreekt Semmier de lezer heel nadrukkelijk als Nederlander aan, of zelfs als ‘autochtoon’. Waarom doet hij dat volgens jou, en wat vind je van die aanspreking?
Kaart 6/8 - Stof tot nadenken?
Al Galidi kiest in zijn roman een opvallende combinatie tussen aangrijpende thema’s en een luchtige, of zelfs humoristische toon. Hij suggereert ook dat Semmier deze toon gebruikt omdat zijn (autochtone) lezer niet al te veel ellende aankan. Is er volgens jou een tegenstelling tussen de toon en de thema’s van de roman, of vind jij die combinatie juist geslaagd?
Kaart 7/8 - Stof tot nadenken?
Al Galidi besluit zijn voorwoord met de zin ‘Dit boek is fictie voor iemand die het niet kan geloven, maar non-fictie voor iemand die ervoor open staat.’ Las jij deze roman als fictie of als non-fictie, en wat is voor jou het verschil?
Kaart 8/8 - Stof tot nadenken?
Jullie hebben nu gediscussieerd over verschillende vormkernmerken van de roman die samenhangen met het thema: metaforen, toon, lezersaanspreking en tijd. Denk jij dat deze kenmerken het genre van de roman geschikt maken voor Al Galidi’s aanklacht, of had hij daarvoor beter een non-fictief genre (dagboek, memoires, reportage etc.) kunnen gebruiken? Waarom?
Stof tot nadenken?
Dit was het laatste kaartje!
Ronde 4: Oordeel
Geef Hoe ik talent voor het leven kreeg samen een waardering uitgedrukt in sterren. Beargumenteer vervolgens jullie keuze. Wat vonden jullie goed en wat juist minder goed? Heeft de discussie jullie individuele oordeel veranderd, en zo ja, hoe? Probeer voorbeelden en argumenten te halen uit jullie reacties op de discussievragen.