Spelregels
In deze leesclub discussieer je met een groepje van 4 tot 6 lezers over Het diner van Herman Koch. Je doet dat aan de hand van kaartjes met vragen over de tekst. De leesclub begint met een korte inleiding, die een van de spelers voorleest. Daarna volgen 4 rondes:
- Ronde 1 bestaat uit 5 quizvragen over de tekst. Een van de spelers leest de vragen voor en alle spelers (inclusief voorlezer) schrijven hun antwoorden op een blaadje. Na het omdraaien van de laatste vraag verschijnen de juiste antwoorden in beeld. Daarna berekent iedereen zijn score.
- Ronde 2 is een algemeen vragenrondje over de tekst: de spelers benoemen om de beurt wat ze onduidelijk vonden en proberen samen een antwoord te vinden. Als de grootste onduidelijkheden opgelost zijn, begint ronde 3.
- Degene met de meeste goede antwoorden op de quizvragen mag als eerste een kaartje van de discussievragen omdraaien van een stapel naar keuze. Hij of zij geeft antwoord op de vraag, waarna de rest mag reageren. Vervolgens kiezen de overige spelers om de beurt een kaartje van een van beide stapels. Als een discussievraag herhaalt wat eerder in het gesprek al aan bod gekomen is, mag de speler die aan de beurt is een volgende kaart omdraaien. Dit gaat zo door totdat alle kaartjes omgedraaid zijn.
- Aan het einde van de discussie komen de spelers samen tot een oordeel over de tekst. In ronde 4 geven ze een oordeel uitgedrukt in sterren en motiveren zij hun keuze.
Inleiding
‘Een gelukkig gezin overleeft een schipbreuk. Ik wil niet zeggen dat het gezin daarna nog gelukkiger kan worden, maar in elk geval niet ongelukkiger. Claire en ik. Claire en Michel en ik. We deelden iets samen. Iets wat er daarvoor niet was geweest. We deelden weliswaar niet alle drie hetzelfde, maar dat hoefde misschien ook niet. Je hoefde niet alles van elkaar te weten. Geheimen stonden het geluk niet in de weg.’ (blz. 297)
De bijzondere roman Het diner (2009) van Herman Koch speelt zich af tijdens een diner in een veel te duur restaurant. Ondertussen geeft verteller Paul ons een inkijkje in het leven van twee gezinnen. Paul is een ontslagen geschiedenisleraar met een geheimzinnig psychisch probleem. Zijn zelfverzekerde broer Serge is een succesvol politicus. Deze rivaliserende broers hebben één ding gemeen: hun zonen Michel en Rick hebben iets heel ergs gedaan. Daar moeten ze het samen over hebben.
In deze leesclub ontdek je de grenzen van privacy. Hoe ver mag je gaan om je eigen kinderen te beschermen tegen hun eigen (mis)daden? En hoe betrouwbaar is Paul eigenlijk zelf als hij over zichzelf en zijn gezin vertelt? In deze roman ervaar je dat de privacy van het hoofdpersonage ook kan leiden tot onvolledige verhalen. En wie bereid is de regels van de privacy te schenden, moet zich voorbereiden op verhalen die hij misschien nooit had willen horen.
Ronde 1: Quiz
Quizvraag
1. Wat is de echte naam van Faso?
2.Wat zijn de moordwapens van de misdaad?
3.Welke bewijsmaterialen doen Paul vermoeden dat zijn zoon iets ergs heeft gedaan?
4. Wie moet huilen tijdens het diner in het restaurant?
5. Wie slaat Serge aan het einde van het verhaal?
Antwoorden
- Beau
- Een lege jerrycan en een lucifer/aansteker
- Bewakingsbeelden bij Opsporing Verzocht en een filmpje op Michels mobiel
- Babette
- Claire
Ronde 2: Vragenrondje
Wat vond je onduidelijk in Het diner, wat begreep je niet zo goed? Formuleer om de beurt een vraag over de tekst en probeer samen tot een antwoord te komen.
Ronde 3: Discussie
Feest der herkenning?
Kaart 1/8 - Feest der herkenning?
Bekijk samen de website van Opsporing verzocht. Wat vind jij van het feit dat dit tv-programma camerabeelden laat zien? Wanneer mag dit volgens jou wel en wanneer niet?
Kaart 2/8 - Feest der herkenning?
Hoofdpersonage Paul ontdekt via Opsporing Verzocht wat zijn zoon en neefje hebben gedaan. Wat is het dilemma van Paul en hoe zou jij dit zelf aanpakken?
Kaart 3/8 - Feest der herkenning?
Wat vind jij van het feit dat Paul zomaar in de telefoon van Michel kijkt en daarna doet alsof er niks is gebeurd? Welke redenen zou hij hiervoor kunnen hebben? Lees ter verduidelijking de passage ‘Ik pakte..zocht je.’ (blz. 19-21).
Kaart 4/8 - Feest der herkenning?
In de verfilming van Het diner wordt Pauls mentale gezondheid in de beginscène al ter discussie gesteld. In de roman zien we deze scène pas in hoofdstuk 40. Hoe beïnvloedt de vorm (roman en film) zo mogelijk de ideeën over Pauls privacy-schending van jou als lezer of kijker?
Kaart 5/8 - Feest der herkenning?
Tijdens het diner moeten Paul, Claire, Serge en Babette bespreken wat ze met de misdaad van hun zonen gaan doen. Aangeven of stilhouden? Welk personage komt het dichtst in de buurt van je opvatting over dit dilemma?
Kaart 6/8 - Feest der herkenning?
Ben je het eens met de gewelddadige ‘oplossing’ van Claire om de privacy van haar zoon te beschermen? Bespreek met elkaar de voor- en nadelen van haar oplossing.
Kaart 7/8 - Feest der herkenning?
Zou je Michel als ‘ontspoorde jeugd’ kunnen zien, of heeft hij slechts een eenmalige misstap begaan?
Kaart 8/8 - Feest der herkenning?
Zou de politie in deze tijd makkelijker kunnen achterhalen dat Michel en Rick de daders van de misdaad zijn? In hoeverre vind je deze roman dan geloofwaardig?
Feest der herkenning?
Dit was het laatste kaartje!
Stof tot nadenken?
Kaart 1/7 - Stof tot nadenken?
Welk positief effect kan het schenden van de privacy door Paul hebben op zijn zoon Michel? Gebruik tijdens deze discussie de passage ‘Zonder er … vermoeid – berustend.’ (blz. 138).
Kaart 2/7 - Stof tot nadenken?
Kijk naar het citaat bij de inleiding van deze leesclub. Zou je kunnen stellen dat Paul als verteller van deze roman ook zijn eigen privacy heeft? Zo ja, welke redenen heeft hij voor deze bescherming van zijn privacy?
Kaart 3/7 - Stof tot nadenken?
Zou je ook kunnen zeggen dat de verteller (Paul) een onbetrouwbare verteller is, omdat hij informatie voor ons als lezer achterhoudt? Welke argumenten kun je geven voor of tegen die stelling?
Kaart 4/7 - Stof tot nadenken?
Welke rol speelt Pauls mentale gezondheid in zijn (on)betrouwbaarheid als verteller volgens jou?
Kaart 5/7 - Stof tot nadenken?
Bekijk samen dit filmpje (tot 02:33) over het wetenschappelijke debat over nature of nurture: is menselijk gedrag aangeboren of aangeleerd? Welke factoren hebben Michels gedrag beïnvloed en wat weegt volgens jou zwaarder: nature of nurture?
Kaart 6/7 - Stof tot nadenken?
Lees de conclusie van dit artikel over de effectiviteit van jeugddetentie. Claire is bang voor de impact op Michels leven wanneer de misdaad in de openbaarheid bekend zou worden. Zou dit, gezien het artikel, inderdaad zijn leven verwoesten?
Kaart 7/7 - Stof tot nadenken?
Bekijk deze tekst van de Rijksoverheid over toerekeningsvatbaarheid. Is Paul volgens jou toerekeningsvatbaar?
Stof tot nadenken?
Dit was het laatste kaartje!
Ronde 4: Oordeel
Geef Het diner samen een waardering uitgedrukt in sterren. Beargumenteer vervolgens jullie keuze. Wat vonden jullie goed en wat juist minder goed? Heeft de discussie jullie individuele oordeel veranderd, en zo ja, hoe? Probeer voorbeelden en argumenten te halen uit jullie reacties op de discussievragen.